Ο Δήμος Δελφών ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Φωκίδας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και η σημερινή μορφή του οφείλεται στην ενοποίηση των πρώην δήμων Άμφισσας, Γαλαξειδίου, Γραβιάς, Δελφών, Δεσφίνας, Ιτέας, Καλλιέων και Παρνασσού, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Καλλικράτης.

Ο Δήμος έχει έκταση 13 τ.χλμ. και πληθυσμό 26.716 κατοίκους, βάση της τελευταίας απογραφής του 2011.

Έδρα του Δήμου Δελφών έχει οριστεί η Άμφισσα και ιστορική έδρα οι Δελφοί.

Η πόλη της Άμφισσας είναι χτισμένη ανάμεσα στα βουνά της Γκιώνας και του Παρνασσού. Έχει μακραίωνη ιστορία που ξεκινάει από την αρχαιότητα. Υπήρξε πόλη-κράτος των Εσπερίων Λοκρών ( αρχαίο ελληνικό φύλο της κεντρικής Ελλάδας). Μάλιστα, το 653πΧ , κάτοικοι της περιοχή μετοίκησαν στην Κάτω Ιταλία, δημιουργώντας οικισμό. Ακόμη και σήμερα υπάρχει πόλη με το όνομα Locri.

Η Άμφισσα άνθισε λόγω του εμπορίου για πολλά χρόνια, μέχρι την καταστροφή της από τον Φίλιππο Β΄ της Μακεδονίας, επειδή οι κάτοικοι της αρνήθηκαν να πληρώσουν κάποιο πρόστιμο που τους είχε χρεωθεί. Ανοικοδομήθηκε στη συνέχεια και έγινε μέλος της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Γνώρισε και πάλι μεγάλη ακμή και μάλιστα τα ρωμαϊκά χρόνια έμεινε ανεξάρτητη και δεν πλήρωσε φόρους στην Ρώμη.

Τον 10^ο αιώνα κατακτήθηκε από του Βούλγαρους, τον 13^ο από τους Φράγκους που την ονόμασαν La Sole και ακολούθησαν ως κυρίαρχοι, ο Δεσπότης Ηπείρου Μιχαήλ Α΄ Κομνηνός Δούκας και το 1311 οι Καταλανοί. Το 1397, η Άμφισσα έπεσε στα χέρια του Τούρκου Σουλτάνου Βαγιαζήτ Α΄ και το 1402 την ανέλαβε ο Δεσπότης του Μυστρά Θεόδωρος Α΄ Παλαιολόγος, ο οποίος και την πούλησε στους Ιωαννίτες Ιππότες.

Από το 1410 έως το 1829 η Άμφισσα ήταν στην υποτέλεια των Οθωμανών.

Η ‘Άμφισσα, αν και μικρή πόλη είναι σύγχρονη και έχει να παρουσιάσει σημαντικά αξιοθέατα, όπως τον γνωστό Ελαιώνα της που αποτελείται από 1,2 εκατομμύρια δέντρα ελιάς και λέγεται ότι τις πρώτες ελιές τις φύτεψαν οι Πελασγοί. Το Κάστρο Σαλώνων ή Ωριάς βρίσκεται εκεί που ήταν η ακρόπολη της αρχαίας Άμφισσας και σώζονται λείψανα από τα κυκλώπεια τείχη. Επίσης στην περιοχή έχει ανακαλυφτεί μυκηναϊκός τάφος. Ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί την παλιά συνοικία των βυρσοδεψών, Χάρμαινα, καθώς και μουσεία της περιοχής.

Στις νότιες πλαγιές του Παρνασσού, και 21 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Άμφισσα, βρίσκονται οι Δελφοί. Οι αρχαίοι Δελφοί ήταν έδρα της Πυλαίας-Δελφικής Αμφικτιονίας. Αρχικά η φωκική Κρίσσα ήτταν η κυρίαρχη πόλη της περιοχής. Όμως το ιερατείο των Δελφών με την βοήθεια πολλών ελληνικών πόλεων πήρε τα ινία, κατέστρεψαν την Κρίσσα και έτσι ξεκίνησε η ιστορία του μέρους αυτού που άφησε το σημάδι του σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και άλλων χωρών. Η ιστορία της αρχαίας πόλης των Δελφών είναι στενά δεμένη με την ιστορία του ιερού του Απόλλωνα και του μαντείου του.

Ο μύθος λέει ότι ο Θεός Δίας, άφησε δύο αετούς, έναν προς την ανατολή και έναν προς την δύση. Οι αετοί συναντήθηκαν στους Δελφούς και εκεί χαρακτηρίστηκε ότι υπάρχει το κέντρο του κόσμου, ο ομφαλός της γης.

Η αρχή της δελφικής λατρείας τοποθετείται στους μυκηναϊκούς χρόνους. Μάλλον η πρώτη θεά που λατρεύτηκε ήταν η Γη, αργότερα η κόρη της Θέμις και ακολούθησε ο Απόλλωνας. Δεν γνωρίζουμε ακριβώς πότε ξεκίνησε η λατρεία του Απόλλωνα, αλλά έχουμε αναφορές από τα χρόνια του Ομήρου. Το ιερό του Απόλλωνα ήταν ονομαστό από τότε και ιδιαίτερης σημασίας. Το Μαντείο των Δελφών είχε σημαντικό ρόλο στην ιστορία των ελληνικών πόλεων. Από το μαντείο ζητούσαν την συμβουλή του Θεού προκείμενου να ξεκινήσουν άποικοι για μια νέα πατρίδα, πριν οδηγηθούν σε πολεμική εκστρατεία, αλλά και για καθημερινά προβλήματα. Ακόμα και βασιλείς από μακρινές χώρες κατέφευγαν στο Μαντείο, ζητώντας τον χρησμό του Θεού Απόλλωνα και προσφέροντας πολύτιμα αναθήματα.

Η Πυθία ήταν εκείνη η ιέρεια που μετέφερε στον ενδιαφερόμενο τα λόγια του Απόλλωνα. Αρχικά οι χρησμοί δίνονταν μία φορά τον χρόνο, αργότερα έγιναν μια φορά τον μήνα (εκτός από τους τρείς μήνες του χειμώνα). Η ιεροτελεστία ήταν συγκεκριμένη. Η Πυθία, το πρωινό του χρησμού, πλενόταν στην Κασταλία κρήνη, θυμιατιζόταν στην ιερή εστία με καπνό από φύλλα δάφνης και σπόρους κριθαριού. Στην συνέχεια πρόσφεραν ως θυσία ένα κατσίκι. Η Πυθία εισέρχονταν στο ιερό, μασώντας φύλλα δάφνης, έπινε ιερό νερό, καθόταν στον τρίποδα του θεού και έδινε τον χρησμό, βγάζοντας κραυγές, τις οποίες ερμήνευε ο προφήτης.

Το ιερό σταμάτησε την λειτουργία του το 392π.Χ, μετά από διάταγμα του Θεοδοσίου Α΄ που απαγόρευε την αρχαία θρησκεία και λατρεία.

Ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών, που έχει χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, έχει να επιδείξει σπουδαία έργα και κτίρια του σημαντικού αρχαίου κόσμου.

Ο Ναός του Απόλλωνα, είναι από τα σημαντικότερα μνημεία και εκεί γίνονταν οι ιεροτελεστίες και η διαδικασία της μαντείας.

Ο Θησαυρός των Αθηναίων που χρησιμοποιήθηκε ως θησαυροφυλάκιο για του Αθηναίους και εκεί φυλάσσονταν τρόπαια και άλλα αντικείμενα που είχαν προσφερθεί στον ναό.

Ο Θόλος της Αθηνάς Προναίας είναι από εξέχοντα κτιριακά μνημεία.

Το Αρχαίο Θέατρο Δελφών βρίσκεται εντός του χώρου του Ιερού Πυθίου Απόλλωνα

Το Μουσείο Δελφικών Εορτών, στεγάζεται στο σπίτι του ποιητή Άγγελου Σικελιανού και της συζύγους του Εύας, οι οποίοι το 1927 προσπάθησαν να αναβιώσουν τις Δελφικές Εορτές.

Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών εκτίθενται σπουδαία έργα και αντικείμενα που βρέθηκαν από τις ανασκαφές, αλλά και αναθήματα αφιερωμένα στο ιερό με σημαντικότερα το γλυπτό Ηνίοχος, τον ασημένιο ταύρο (6^ος αιώνας), την Σφίγγα των Ναξίων (560πΧ) κ.α.

Στον Δήμο Δελφών ανήκει και η περιοχή του Παρνασσού που σφύζει από ζωή τους χειμερινούς μήνες, λόγω του χιονοδρομικού κέντρου της περιοχής.

Το Γαλαξίδι και η Ιτέα είναι παραθαλάσσιες περιοχές που έλκουν περισσότερους παραθεριστές τους καλοκαιρινούς μήνες.

(Το ανωτέρω κείμενο και οι φωτογραφίες αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία του NeoAkinito.gr και συνεπώς δεν επιτρέπεται η εν όλω ή η εν μέρει αντιγραφή, τροποποίηση, αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, εμπορική εκμετάλλευση με οποιονδήποτε τρόπο του περιεχομένου.)