Ο Δήμος Θεσσαλονίκης ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και έχει πληθυσμό 325.182 κατοίκους, βάση της τελευταίας απογραφής του 2011.

Έδρα του Δήμου είναι η Θεσσαλονίκη, συμπρωτεύουσα της Ελλάδας, μια πανέμορφη πόλη που την αποκαλούν νύμφη του Θερμαϊκού.

Η Θεσσαλονίκη παρουσιάζει μακραίωνη ιστορία και είναι ένα ζωντανό μουσείο βυζαντινής τέχνης, σωζόμενων μνημείων από τα παλαιοχριστιανικά χρόνια μέχρι την τουρκική κατοχή.

Στην περιοχή της Θεσσαλονίκης εμφανίστηκε ζωή από τα προϊστορικά χρόνια. Υπάρχουν ευρήματα από την νεολιθική εποχή. Στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης αναπτύχθηκαν οικισμοί που στην πορεία αυξήθηκαν και πλησίασαν και μέχρι την παραλία. Στην καρδιά της σημερινής πόλης βρέθηκε ιωνικός ναός του 5^ου αιώνα π.Χ. Πιστεύεται ότι η πόλη που προϋπήρχε της Θεσσαλονίκης, ήταν η Θέρμη. Για αυτό και ο κόλπος που βρέχει την πόλη λέγεται Θερμαϊκός.

Το 316πΧ ο Κάσσανδρος, επίγονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και βασιλιάς του μακεδονικού βασιλείου , ίδρυσε πάνω στην παλιά πόλη την καινούργια, δίνοντας της το όνομα της γυναίκας του Θεσσαλονίκης, που ήταν κόρη του Φίλιππου Β΄ και ετεροθαλής αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η επιλογή της τοποθεσίας δεν ήταν τυχαία. Η πόλη βρισκόταν στον μυχό του θαλάσσιου κόλπου και σκαρφάλωνε σε ένα λόφο, που χτίστηκε η ακρόπολη της, ενώ τα γύρω βουνά, της παρείχαν προστασία, αλλά και επικοινωνία με την υπόλοιπη ενδοχώρα της Μακεδονίας και τα άλλα κράτη των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Αν και η Πέλλα ήταν η πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους, η Θεσσαλονίκη έγινε η πρώτη πόλη της Βόρειας Ελλάδας, το βασικό λιμάνι και βάση του εμπορικού και πολεμικού ναυτικού.

Η νέα πόλη αναπτύχθηκε από την εγκατάσταση κατοίκων, κυρίως αγροτών από την γύρω περιοχή και οργανώθηκε πολιτικά, θρησκευτικά και κοινωνικά. Λόγω της γεωγραφικής θέσης της, επικοινωνούσε με όλο τον κόσμο, ανέπτυξε το εμπόριο της και αποδέχτηκε και καινούργιες θρησκείες. Τον 3^ο αιώνα πΧ, η Θεσσαλονίκη δέχτηκε και κατοίκους από την Ανατολή, αλλά και Εβραίους, οι οποίοι είχαν εξαπλωθεί σε όλες τις μεγάλες εμπορικές πόλεις της Μεσογείου. Εκείνα τα χρόνια ξεκίνησε η πρώτη περιτείχιση της πόλης.

Το 168 , αν και αρχικά η πόλη αμύνθηκε από την επίθεση των Ρωμαίων, τελικά παραδόθηκε στον Ρωμαίο Ύπατο Αιμίλιο Παύλο. Τα επόμενα χρόνια της ρωμαιοκρατίας, η Θεσσαλονίκη αναπτύχθηκε περισσότερο και έγινε το μεγάλο στρατιωτικό, πολιτικό και εμπορικό κέντρο της χερσονήσου. Λόγω της εξάπλωσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας προς την Ανατολή, η Θεσσαλονίκη απέκτησε μεγαλύτερη σημασία. Τότε κατασκευάστηκε η γνωστή μεγάλη στρατιωτική οδός της ανατολής, η Εγνατία, που άρχιζε από την Αδριατική και έφτανε μέχρι τον Ελλήσποντο. Η Θεσσαλονίκη ήταν στο επίκεντρο των συγκοινωνιών και για αυτό οι Ρωμαίοι προστάτευαν την πόλη. Έγινε πολυάνθρωπη πόλη, η ανάπτυξη της οικονομίας συνεχιζόταν, υπήρχε αρμονική συνύπαρξη θρησκειών και σπουδαία πνευματική κίνηση. Τελούνταν με λαμπρότητα τα Ολύμπια, τα Πύθια, τα Καβείρια μυστήρια. Η γλώσσα που χρησιμοποιούνταν ήταν η ελληνική. Τον 1^ο αιώνα μΧ, η θρησκεία που επικράτησε ήταν η χριστιανική. Μάλιστα την πόλη επισκέφτηκε ο Απόστολος Παύλος.

Και τα χρόνια που ακολούθησαν, η Θεσσαλονίκη διατήρησε την εύνοια των Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Τον 3^ο αιώνα ο αυτοκράτορας Γαλέριος διεύρυνε τα τείχη της πόλης προς την ανατολή και έχτισε τα ανάκτορα του, τη Ροτόντα, την Καμάρα, τον Ιππόδρομο και άλλα. Στα χρόνια του υπήρξε και διωγμός κατά των χριστιανών και τότε βρήκε τον θάνατο, ο μετέπειτα πολιούχος Θεσσαλονίκης Άγιος Δημήτριος.

Την εποχή του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Θεοδόσιου του Μέγα, τα τείχη έγιναν πιο ισχυρά, προκειμένου η πόλη να αμυνθεί ενάντια στους Γότθους. Το 390μΧ 7.000 κάτοικοι εθνικιστές σφαγιάστηκαν στον Ιππόδρομο με εντολή του Θεοδόσιου. Το 395 το ρωμαϊκό κράτος χωρίστηκε σε δύο μέρη το ανατολικό με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη και το δυτικό με πρωτεύουσα την Ρώμη. Η Θεσσαλονίκη βρισκόταν στη δεύτερη ιεραρχικά θέση, μετά την Κωνσταντινούπολη.

Τα χρόνια της χιλιόχρονης βυζαντινής ιστορίας της, η Θεσσαλονίκη δοκιμάστηκε από επιδρομές βαρβάρων, όπως Γότθων, Αβάρων, Ούννων, Σλάβων, αλλά κατάφερε να διατηρήσει τον ελληνισμό της. Το ελληνικό φως ακτινοβολούσε στην περιοχή της Μακεδονίας , αλλά και στις χώρες της Βαλτικής που ζούσαν σλαβικά φύλα.

Μεγάλη επίθεση δέχτηκε η πόλη από πειρατές τον 10^ο αιώνα, οι οποίοι κατέστρεψαν, έσφαξαν, λεηλάτησαν και αιχμαλώτισαν τους κατοίκους. Για πολλά χρόνι, εχθρός της Θεσσαλονίκης ήταν οι Βούλγαροι και αργότερα οι Νορμανδοί. Μετά την Άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους το 1204 , η Θεσσαλονίκη δόθηκε στους Φράγκους.

Τον 13^ο και14ο αιώνα, παρά τις αναταραχές που συνέβαιναν , η Θεσσαλονίκη παρουσίαζε αναγεννητική κίνηση, ιδιαίτερα στα γράμματα και την παιδεία.

Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους το 1453, η Θεσσαλονίκη για λίγα χρόνια παραδόθηκε στους Βενετούς, ενώ το 1430 κυριεύτηκε από τους Τούρκους. Η πόλη ερημώθηκε και λίγες χιλιάδες κάτοικοι έμειναν. Από τον 18^ο αιώνα μια νέα κοινωνική τάξη άρχισε να αναπτύσσεται, αυτή των ναυτικών εμπόρων. Μετά την Επανάσταση του 1821 η πόλη άρχισε να εξευρωπαΐζεται, δημιουργήθηκαν σχολεία και από αυτά προετοιμάστηκαν οι δάσκαλοι και οι ιερείς που υπήρξαν επικεφαλής στον Μακεδονικό Αγώνα. Το 1912 η Θεσσαλονίκη παραδόθηκε από τους Τούρκους στην Ελλάδα.

Το 1917 η πόλη δοκιμάστηκε από μεγάλη πυρκαγιά που άφησε πίσω της μεγάλες καταστροφές και χιλιάδες άστεγους.

Η σύγχρονη Θεσσαλονίκη είναι σημαντικό λιμάνι και συγκοινωνιακός κόμβος, μεγάλο εξαγωγικό και εισαγωγικό κέντρο της χώρας. Είναι μια πόλη ζωντανή με έντονη ζωή που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από την πρωτεύουσα της Αθήνας.

Σήμα κατατεθέν της πόλης είναι ο Λευκός Πύργος, που ήταν αρχικά οχυρωματικός πύργος του 15^ου αιώνα. Αργότερα ήταν κατάλυμα φρουράς γενίτσαρων και φυλακή θανατοποινιτών.

Διάσπαρτα στην πόλη βρίσκονται μνημεία, με σημαντικότερα το τμήμα του ανακτόρου του Γαλέριου, η αψίδα (καμάρα), που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, το μαρμάρινο τόξο που βρέθηκε στο νοτιοδυτικό τμήμα του ανακτόρου του ίδιου αυτοκράτορα, διακοσμημένο με δύο προτομές. Σημαντικό μνημείο είναι και ο Άγιος Γεώργιος (Ροτόντα), που είναι κυκλικό οικοδόμημα. Δίπλα του έχει προστεθεί μιναρές από τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Εντυπωσιακά είναι τα τείχη του 4^ου αιώνα στην παλιά πόλη της Θεσσαλονίκης. Μεγάλης ιστορικής σημασίας είναι τα βυζαντινά λουτρά του 13^ου αιώνα, καθώς και το βυζαντινό σύστημα ύδρευσης.

Σημαντικό εύρημα θεωρείται και ο υστεροαρχαϊκός ναός της Αφροδίτης.

Από τα χρόνια της τουρκοκρατίας έχουν διασωθεί οθωμανικά τεμένη, όπως το Χαμζά Μπέη Τζαμί, το Αλατζά Ιμαρέτ, το Γενί Τζαμί. Εξαίσιο αρχιτεκτονικό έργο είναι το οθωμανικό λουτρό του 1444.

Η πόλη διαθέτει ιστορικές εκκλησίες με προεξέχουσα τον ναό του Αγίου Δημητρίου, σπουδαίο μνημείο από θρησκευτική και εθνική άποψη. Η Αγία Σοφία είναι κτίσμα της μεσαιωνικής Θεσσαλονίκης του 8^ου αιώνα. Το καθολικό της Μονής Βλαττάδων, κτίσμα του 14ου αιώνα είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Οι Ταξιάρχες είναι επίσης ναός του 14^ου αιώνα. Ο Προφήτης Ηλίας είναι χτισμένος σε αγιορείτικο τύπο.

Στην Θεσσαλονίκη λειτουργούν πολλά μουσεία, όπως αρχαιολογικό , βυζαντινό, μακεδονικό κ.α.

Εντυπωσιακά αξιοθέατα της πόλης είναι ο Πύργος του ΟΤΕ, ο ανδριάντας του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην πλατεία Αγίας Σοφίας και το Μέγαρο Μουσικής. Από το 1926 στην πόλη οργανώνεται η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, γεγονός από τα σημαντικότερα στη χώρα και στην νοτιοανατολική Ευρώπη. Από τον 1960 και κάθε Νοέμβριο η πόλη φιλοξενεί και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου.

(Το ανωτέρω κείμενο και οι φωτογραφίες αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία του NeoAkinito.gr και συνεπώς δεν επιτρέπεται η εν όλω ή η εν μέρει αντιγραφή, τροποποίηση, αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, εμπορική εκμετάλλευση με οποιονδήποτε τρόπο του περιεχομένου.)